3.4 Oorlog en Offer
Zo dikwijls reeds had ze op de uitkijk gestaan voor haar vader, maar zo lang als nu was hij nog nooit weggeweest.
Volgens Xenophon zelf heeft de veldtocht, heen en terug, één jaar en drie maanden geduurd.
“Maar vraag ons maar niet of we goud uit Perzië hebben meegebracht,” waarschuwde Tolmides met een spijtige grijns.
Aan iemand die terugkeert uit het rijke Perzië wordt traditioneel gevraagd hoeveel goud hij meebrengt.
Wauw, dacht Phylesia onder de indruk, hij lijkt op prins Bellerophon, hij zou zo op zijn gevleugeld paard naar de Olympos kunnen vliegen!
De koningszoon Bellerophon heeft een aantal onmogelijke taken te vervullen en krijgt van de goden het gevleugeld paard Pegasos om hem bij te staan. Maar in zijn hoogmoedigheid wil hij naar de Olympos vliegen en het paard werpt hem af.
“Gevaarlijker dan de Carduchen en koppiger dan de Chaldeeën…” vulde Tolmides aan, die probeerde zich ernstig te houden.
De Carduchen en de Chaldeeën zijn twee van de volkeren met wie de Grieken slag leveren op hun tocht, terug naar huis.
Wat een uilskuiken ben ik toch, nog trager van begrip dan Epimetheus!
Epimetheus is de broer van Prometheus. Hij is “degene die later nadenkt” en die de doos van Pandora opent.
Met uiterste voorzichtigheid wikkelde ze enkele boekrollen uit de linnen doek waarin ze gewikkeld waren.
De dichter Aisopos zou rond 550 v.C. als slaaf te Sardeis (Klein-Azië) geboren zijn. Hij schrijft een groot aantal fabels, die verzameld worden door de Atheense staatsman en intellectueel Demetrios van Phaleron (Athene-350-283 v.C.) en op rijm gezet zijn door Sokrates (tijdens zijn gevangenschap).
​
Dat was een hilarisch antwoord, dus Xenophon barstte uit in een homerisch gelach.
Wanneer Hephaistos zijn vrouw Aphrodite en haar minnaar Ares voor alle goden te kijk zet tijdens de liefdesdaad, lokt dat “homerisch gelach” uit. De term is waarschijnlijk voor het eerst gebruikt door de Franse barones H.-L. de Waldner de Freundstein, barones van Oberkirch (1754-1803) in haar memoires. Homeros zelf spreekt van “onblusbaar gelach”, wat bij de goden nogal eens voorkomt.
De enige keren dat hij vroeger in Athene een avond in gemengd gezelschap had doorgebracht, was dat met hetairai geweest.
Bij de feesten van de Atheense burgerij zijn hetairai, naast slavinnen, het enige vrouwelijke gezelschap. Zij zijn daardoor vaak ontwikkelder dan menig echtgenote. Het is niet helemaal duidelijk of hetairai voor eigen rekening werkten, maar ze dragen hun haar wel langer dan slavinnen. Zij organiseren zelf ook salons die belangrijk zijn in het politieke en culturele leven. (Naast de hetairai bestond ook de gewone prostitutie in bordelen, door zogenaamde pornai.)
Zij was geen vrouw, ze was een heks met de krachten van Hekate… en ze had hem in haar macht.
Hekate is een oude godheid, die geassocieerd wordt met de nacht en met tovenarij. In Athene wordt ze vereerd als brengster van voorspoed.
“Ze hebben daar zijn vriend en mentor Sokrates terechtgesteld!”
Sokrates wordt aangeklaagd in 399 v.C. op beschuldiging van “niet erkennen van de goden die de stad erkent”, “invoeren van nieuwe godheden” en “bezoedeling van de jeugd”. Zijn minnaars zijn het bewijs van zijn negatieve invloed. De aanklager stelt de doodstraf voor. Hij kan zelf een andere straf voorstellen, maar dat weigert hij. Hij kan ontsnappen met behulp van vrienden, maar demonstreert zijn overtuiging dat de gehoorzaamheid aan de wetten van het land van meer waarde is dan zijn persoonlijk inzicht. Hij drinkt vrijwillig de gifbeker en sterft.
Mentor is de naam van de vriend van de held Odysseus, die in zijn afwezigheid op het huishouden past en zorg draagt voor Odysseus zoon Telemachos (met hulp van Athena).
“… Hij zou trouwens niet terug kunnen,” ging Aphrodite argeloos voort. “Want ze hebben hem zelf ook verbannen!"
Na de Perzische missie is Xenophon niet meer welkom in Athene. Maar na de dood van Sokrates wil hij dat ook niet meer. Hij krijgt van de Spartanen een landgoed te Skillous ter beschikking.
Haar moeder noemde hem altijd smalend Autolykos, naar de diefachtige zoon van Hermes.
Autolykos is de zoon van de hemelbode Hermes en Chione (één van de horai). Hij overtreft alle mensen in de kunst der diefstal en is de grootvader van Odysseus.
Een beeld van de geile sater Priapos verscheen voor haar ogen en ze jammerde zachtjes.
Priapos is een zoon van Aphrodite en Dionysos. Hij is een vruchtbaarheidsgod en de beschermer van het mannelijk geslachtsdeel.
Kijk nu hoe gewillig ze met die Perzische pantoffel meeging!
Men gebruikt de term “Perzische pantoffel” voor zacht en makkelijk schoeisel, in gebruik geraakt na de Perzische oorlogen.
Toen duwde ze de deur open en ging Xenophon achterna.
Xenophon en zijn echtgenote Phylesia leven 20 jaar gelukkig in Skyllous, waar hij zijn boeken schrijft. Daarna vestigen ze zich te Korinthe, waar hij in 355 v.C. overlijdt.
Dus maakte Zeus gebruik van haar achilleshiel.
De Griekse held Achilleus wordt beschreven als de dapperste, sterkste en verhevenste van allen, die optrekken tegen Troje. Hij is de zoon van de Thessalische koning Peleus (van de myrmidonen) en de zeenimf Thetis. Zijn moeder dompelt hem onder in de onderwereldrivier Styx om hem onkwetsbaar te maken. Maar waar ze hem vasthoudt, bij de hiel, heeft hij een zwakke plek, zijn achilleshiel. Daar wordt hij geraakt door een pijl en hij sterft.
Kijk naar deze bomen. Ze vormen een sterk koppel. Merk op hoe ze naar elkaar reiken, hoe ze elkaar woordenloos omarmen. Ze zijn Philemon en Baukis.
Baukis en Philemon zijn volgens de mythologie een ouder koppel uit Phrygia. Wanneer de goden Zeus en Hermes incognito de streek bezoeken om de gastvrijheid en vroomheid te testen, worden ze onvriendelijk ontvangen. Als wraak zet Zeus het gebied onder water. Maar Philemon en Baukis ontvangen hen bijzonder gastvrij, hoewel ze arm zijn. In ruil mogen ze een gunst vragen. Ze vragen om samen te mogen blijven en tempelbewaarders te mogen worden van een heiligdom voor Zeus. Zeus staat hen dit toe en als ze heel oud zijn, verandert hij hen in een eik en een linde.